کلاف سردرگم حق پخش مسابقات فوتبال به دست مجلس باز می‌شود؟| بررسی پیشنهادات تازه مرکز پژوهش‌های مجلس

به گزارش شهرآرانیوز، حرف زدن درباره پرداخت حق پخش تلویزیونی به باشگاه‌های فوتبال دیگر به یک سوژه دستمالی شده برای رسانه‌ها تبدیل شده است. اینکه صدا و سیما درآمد میلیاردی از تبلیغات قبل، حین و بعد از بازی‌های فوتبالی به جیب می‌زند بر کسی پوشیده نیست. اینکه آمار دقیقی هم از سوی صدا و سیما اعلام نمی‌شود و معلوم نیست که از این محل چقدر درآمد دارد نیز بخش دیگر از تاریکخانه فوتبال و تبلیغات آن در ایران است.

محرومیت‌های مداوم فوتبال ایران و حذف استقلال و پرسپولیس از رقابت‌های جام قهرمانان آسیا، اما همه را به صرافت انداخته که مانع تکرار این تراژدی شوند.

یکی از دلایل این اتفاق، اما بحث اتصال مالی باشگاه‌ها به دولت است. طبق قوانین فیفا، تیم‌های باشگاهی باید مستقل از دولت‌ها در رقابت‌های حرفه‌ای شرکت کنند و تنها تیم دولتی هر کشور باید تیم ملی آن باشد.

خب خودمان می‌دانیم که اجرای چنین ایده‌ای در فوتبال ایران چیزی شبیه یک شوخی است. تکلیف تیم‌های پایتختی که روشن است. سایر تیم‌های لیگ برتر هم که اغلب به شرکت‌های بزرگ صنعتی و نفتی تعلق دارند به نحوی مربوط به دولت هستند.

مرکز پژوهش‌های مجلس، اما با درنظر گرفتن همین فوریت و همین دغدغه یعنی لزوم تفکیک شدن باشگاه‌ها از دولت، به تازگی بحث حق پخش مسابقات فوتبالی را دوباره احیا کرده است.

مقایسه درآمد سرخابی‌ها از حق پخش با رئال مادرید و بارسلونا 

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، آمار‌ها و ارقام جالبی که وجود دارد و البته آمار و ارقامی که جای آن خالی است خودنمایی می‌کند.

اگر عینک منطق به چشم بزنیم و به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نگاهی بیاندازیم به نکات عجیبی برخواهیم خورد. جای تاسف و تعجب است که کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس در تهران توانسته است آمار دقیقی از میزان درآمد باشگاه‌های مطرح فوتبال جهان در قاره اروپا به دست بیاورد و به تفکیک منابع درآمدی آن‌ها را اعلام کند، اما به آمار دقیقی از میزان درآمد باشگاه‌های ایرانی و حوزه‌های درآمدی آن‌ها دست پیدا نکرده است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به طور میانگین بیش از ۴۰ درصد درآمد باشگاه‌های مطرح اروپایی در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ از محل پخش زنده تلویزیونی بازی‌های آن‌ها بوده است. این درحالی است که درآمد باشگاه‌های ایرانی از این محل صفر است.

همانطور که در جدوال ذیل مشخص است درآمد باشگاه‌های اروپایی به طور دقیق مشخص است که از چه منابعی به دست می‌آید، اما در فوتبال ایران عدم شفافیت به وضوح خودنمایی می‌کند. چیزی که شاید یکی از پایه‌های فساد در فوتبال کشورمان باشد.

قانون نظام جامع باشگاه داری تصویب می‌شود؟

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود نسخه‌ای پیشنهادی برای درمان موقت وضعیت درآمدی باشگاه پیچیده است که بد نیست این پیشنهادات را با ادبیات همین مرکز بخوانید. این نکات در ادامه گزارش آمده است:

با توجه به چالش‌های پیش روی باشگاه‌های ورزشی کشور و ممنوعیت پرداخت هرگونه وجهی از محل بودجه عمومی کشور به این باشگاه‌ها (به موجب تبصره ماده (۱۳) برنامه پنجم توسعه و حکم تبصره «۲» ماده (۹۴) قانون برنامه ششم توسعه)، پیش بینی قانونگذار برای جبران این ممنوعیت از طریق کسب عواید حاصل از محل درآمد‌های تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی داخلی و ملی همه باشگاه‌های ورزشی پرهوادار، پرمخاطب و رسانه‌ای در قالب بند «پ» ماده (۹۲) قانون برنامه ششم؛ اقدامی مثبت تلقی می‌شود که به رغم اجرایی نشدن این حکم در قوانین بودجه سنواتی سال‌های ۱۳۹۶ تاکنون، راهکار‌های ذیل برای حل این مسئله و معضل ارائه می‌شود.
۱. با توجه به اینکه روش‌های درآمدزایی پایدار در ورزش شامل سه بخش کلان فعالیت‌های تجاری و اقتصادی (مبتنی بر کپی رایت و مالکیت فکری و معنوی و موضوع برندینگ)، حق پخش رسانه‌ای (مبتنی بر پخش تلویزیونی) و درآمد‌های روز مسابقه (مبتنی بر تملک استادیوم خانگی باشگاه میزبان) است؛ برای اجرایی شدن حکم مذکور، ضروری است نظام جامع باشگاه داری ورزشی به صورت قانون تصویب و ابلاغ شود که در آن صورت همه جوانب این موضوع در قانون ارائه خواهد شد.
۲. در راستای اجرایی شدن بند «پ» ماده (۹۲) قانون برنامه ششم توسعه در خصوص موضوع تقسیم درآمد‌های تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی کشور بند‌های ذیل پیشنهاد می‌شود:
الف) وزارت ورزش و جوانان موظف است به نمایندگی از فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی؛ همه درآمدی که از محل تبلیغات محیطی مسابقات ورزشی کسب می‌شود را به ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۸۴ نزد خزانه داری کل کشور واریز کند. سازمان صدا و سیما نیز باید همه درآمد‌های قبل، حین و بعد از مسابقات ورزشی تیم‌های ایرانی اعم از باشگاهی و ملی را به همین حساب واریز نماید و کل این مبلغ به نسبت مساوی بین وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیما تقسیم می‌شود.
ب) ده درصد (۱۰ %) منابع درآمدی حاصل از پخش محتوای ورزشی در سامانه نمایش آنلاین (وی او دی)، تلویزیون تعاملی (آی پی تی وی) و وب سایت‌ها به ردیف درآمدی تعیین شده نزد خزانه داری کل کشور واریز شود. وجوه واریزی به نسبت مساوی بین وزارت ورزش و جوانان و سازمان صدا و سیما تقسیم می‌شود.
۱. سهم پرداخت شده به وزارت ورزش و جوانان از منابع مندرج در بند «الف» و «ب» به باشگاه‌ها و فدراسیون‌های ورزشی تعلق دارد و در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.
۲. وزارت امور اقتصاد و دارایی در موضوع تراکنش‌های مالی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در موضوع زیرساخت‌ها و امکانات وی او دی ها، آی پی تی وی‌ها و وبسایت‌ها موظف به همکاری با وزارت ورزش و جوانان (به نمایندگی از فدراسیون‌ها و باشگاه‌های ورزشی) و سازمان صدا و سیماست.